Evolutie van de elektriciteits- en gascontractprijzen tussen januari 2023 en juli 2024
Door Nicolas Per
Tijdens de recente energiecrisis zijn de prijzen van elektriciteit en gas spectaculair gestegen. Na die historische pieken lijkt sinds begin 2023 een zekere rust te zijn teruggekeerd. Dit artikel onderzoekt de evolutie van de prijzen tussen januari 2023 en juli 2024 in Brussel, benadrukt de prijsdaling en zet vraagtekens bij het idee van een terugkeer naar de normale situatie.
Evolutie van de commodity elektriciteits
De elektriciteitsrekening die door particuliere klanten wordt betaald, bestaat uit vier componenten, maar hier wordt alleen de commodity behandeld. Voor elektriciteit omvat de prijs vermeld in dit document ook de bijdrage groene stroom[1].
Deze grafiek vergelijkt de prijsgemiddelden van contracten met een variabele prijs en met een vaste prijs voor de periode januari 2023 tot en met juli 2024. Voor beide soorten contracten zien we in deze periode een prijsdaling. De gemiddelde prijs van contracten met een vaste prijs daalt bijvoorbeeld van 25 c€/kWh in april 2023[2] tot 20 c€/kWh in juli 2024, wat neerkomt op een daling van 20 %. Deze prijzen blijven echter hoger dan de niveaus van vóór de crisis, die rond de 8-10 c€/kWh lagen. Deze niveaus werden pas overschreden tijdens de winter van 2018-2019 en tijdens de energieprijzencrisis die in 2021 begon. Het is wel belangrijk op te merken dat deze prijzen de groene component omvatten, die in de loop der jaren aanzienlijk is gestegen, en zo de prijs van energie heeft beïnvloed.
Wat contracten met een variabele prijs betreft, daalt de gemiddelde prijs van 36,17 c€/kWh in januari 2023 naar 13,25 c€/kWh in juli 2024, wat een daling betekent van 63%. Vóór de crisis lagen de gemiddelde prijzen rond de 8 c€/kWh. De prijzen van contracten met variabele prijs bereikten begin 2023 een zeer hoog niveau, voordat ze een daling kenden: vanaf februari voor maandcontracten en vanaf april voor kwartaalcontracten. Vervolgens fluctueerden ze maand na maand lichtjes.
Contracten met een vaste prijs blijven aanzienlijk duurder dan contracten met een variabele prijs, met een aanzienlijk verschil in juli 2024, waar de gemiddelde prijs van vaste contracten 51 % hoger is dan die van variabele contracten. Deze premie voor de vaste prijs is opmerkelijk, in tegenstelling tot wat vroeger werd waargenomen.
De hier vermelde prijzen zijn de gemiddelde prijzen van de verschillende contracten die in Brussel worden aangeboden. Er zijn uiteraard verschillen tussen deze contracten, aangezien de duurste die in juli 2024 op de markt werd aangeboden een prijs had van 23,65 c€/kWh, tegenover 10,74 c€/kWh voor de goedkoopste.
Evolutie van de commodity gas
De gasrekening die door particuliere klanten wordt betaald, bestaat uit vier componenten, maar hier wordt alleen de commodity behandeld.
Deze grafiek vergelijkt de gemiddelde prijs van contracten met een variabele prijs en contracten met een vaste prijs voor de periode januari 2023 tot en met juli 2024. Voor beide soorten contracten zien we in deze periode een prijsdaling.
De gemiddelde prijs van contracten met een vaste prijs daalt van 8,3 c€/kWh in april 2023 naar 6,76 c€/kWh in juli 2024, wat een daling betekent van 18,6 %. Ondanks deze daling blijft deze prijs aanzienlijk hoger dan de niveaus van vóór de crisis, die rond de 3 c€/kWh lagen. Voor de crisis werd dit niveau pas in de winter van 2019 overschreden.
De gemiddelde prijs van contracten met een variabele prijs gaat van 13,46 c€/kWh in januari 2023 naar 4,96 c€/kWh in juli 2024, een daling met 64,5 %. Vóór de crisis lag deze gemiddelde prijs rond de 3 c€/kWh, en in die periode zelfs maandenlang op 2 c€/kWh. De prijzen van deze contracten bereikten begin 2023 een zeer hoog niveau en begonnen vervolgens te dalen vanaf februari voor maandcontracten, vanaf april voor kwartaalcontracten. Vervolgens kenden ze lichte schommelingen, met een stijging eind 2023, gevolgd door een verdere daling vanaf januari 2024.
Over de gehele geanalyseerde periode zijn contracten met een vaste prijs aanzienlijk duurder dan contracten met een variabele prijs. In juli 2024 is de gemiddelde prijs van vaste contracten 36,29 % hoger dan die van variabele contracten. Dit verschil is grotendeels te wijten aan een aanzienlijke premie voor contracten met een vaste prijs. Vóór de energiecrisis was het prijsverschil tussen deze twee soorten contracten veel kleiner, of zelfs omgekeerd, waarbij sommige contracten met een vaste prijs soms maandenlang goedkoper waren.
Net als voor elektriciteit zijn de hier vermelde prijzen de gemiddelde prijzen van de verschillende contracten die in Brussel worden aangeboden. Er zijn uiteraard verschillen tussen deze contracten aangezien de duurste die in juli 2024 werd aangeboden een prijs had van 8,31 c€/kWh, tegenover 3,93 c€ /kWh voor de goedkoopste.
Conclusie
Kunnen we praten over een terugkeer naar normaal? De gemiddelde prijzen van contracten met een vaste en variabele prijs die door leveranciers voor elektriciteit en gas in Brussel worden aangeboden, zijn tussen 2023 en 2024 aanzienlijk gedaald. Ze blijven echter op een niveau dat ruim boven het niveau ligt dat vóór de energiecrisis werd waargenomen. Contracten met een vaste prijs blijven aanzienlijk duurder dan contracten met een variabele prijs. De hier uitgevoerde analyse vergelijkt de evolutie van de gemiddelde prijzen, maar vergelijkt de verschillende contracten dus niet in detail. Er zijn uiteraard prijsverschillen tussen deze contracten. Daarom is het belangrijk dat huishoudens vergelijkingen maken, omdat er aanzienlijke besparingen mogelijk zijn door het goedkoopste contract af te sluiten.
[1] We nemen het mee in de prijs, omdat we van mening zijn dat het een integraal onderdeel is van de prijs die gebruikers voor elektriciteit betalen.
[2] Onze vergelijking start vanaf april 2023 voor vaste contracten, omdat deze datum overeenkomt met de terugkeer van een ruim aanbod met vaste prijs aan het grote publiek op de markt. Vóór april werd slechts één contract met een vaste prijs aangeboden, maar dit was afhankelijk van het rijden in een elektrische auto.
